Michelle van Dijk

Ik las De grote goede dingen en ik bedacht (eerlijk waar) dat er iets mis is bij De Bezige Bij. Eerder schreef ik een ‘eerlijke recensie’ over IJstijd; ik vang wel eens iets op van schrijvers over minimale begeleiding; ik spotte een paar spelfouten in een ander Bij-boek; dus ik vroeg me af of de redacteurs daar – en bij andere uitgevers – hun werk nog wel doen. Er wordt immers bezuinigd en zo kan het gebeuren dat een redacteur meer bezig is met auteurs scouten of promoten dan begeleiden…. toch?

Zo. Dat is de aardigste manier waarop ik kan zeggen dat De grote goede dingen van Alma Mathijsen een rommelig boek is.

Dat is pijnlijk. Laatst las ik in een recensie dat je een ‘requiem’ eigenlijk niet kunt recenseren. Alma Mathijsen heeft dit boek geschreven voor/over haar vader, die overleed toen zij jong was. In een filmpje voor whyIlovethisbook vertelde ze hoe persoonlijk het boek is. Ik wilde het boek graag goed vinden. Je kunt zo’n persoonlijk boek toch niet slecht vinden?

Maar er mankeert het een en ander aan het boek. In de eerste helft verdwalen we in de dialogen, die je terug moet lezen om te zien wie wat zegt. Je verdwaalt in de tijd, want vertelster Mila beschrijft heden én verleden in de tegenwoordige tijd.

Door een zinnetje in het begin (‘Tweeëntwintig jaar later is Don er nog steeds’) dacht ik dat hoofdpersoon Mila minstens 22 zou zijn, later blijkt dat ze 18 is. Ik ging twijfelen aan allerlei andere tijdkwesties in het verhaal, zoals: ‘kon je in Israël in 1993 zonder recept een morning-after-pil krijgen?’, maar ik neem aan dat de schrijfster dat zelf wel heeft uitgezocht.

De anekdotes van jaren-zestigkunstenaars gaan snel vervelen, omdat ze geen relevantie hebben; en dat geldt ook voor de zoektocht naar dat bijzondere instrument, de violofoon. We kunnen doen alsof het boek rommelig is omdat het over een rommelig zooitje kunstenaars gaat, maar dat zou een vergezocht excuus zijn. Het boek had zonder gekund.

De hoofdvraag van het boek lijkt te zijn waarom haar vader ooit een kind heeft gekregen. De lezer krijgt daar geen simpel antwoord op, maar ik struikelde al over de vraag: ‘Waarom wilde mijn vader een kind? Waarom wilde een man die twee een een half pakje per dag rookte, jenever als water dronk en drie uur per nacht sliep, een kind?’

Tja, waarom willen rokers kinderen, of alcoholisten, of andere verslaafden, of bikers, of tokkie-families, of Gooise vrouwen, of universitair docenten, of verstandelijk gehandicapten, waarom? Waarom willen mensen kinderen? Daarom. In een interview met Hebban.nl zegt Alma zelf hierover: ‘Tegenwoordig denken we veel bewuster na hierover.’ Ehm, is dat zo? Nee joh.

Maar één verhaallijn pakt me wel: dat van de jonge vrouw die kapotgaat aan de zoektocht naar wie haar vader was. Dát boeit me, in de tweede helft van het boek. Mathijsen heeft met Mila een levensecht personage gecreëerd – haar omgang met Don, een oude vriend van haar vader, vind ik geweldig. Hoe hij zich als een soort pseudo-papa over haar ontfermt; hoe zij zich alsnog afzet tegen hem en alle ellende daarbij accepteert: heerlijk. Ik hoop dat ze dit thema nog eens oppakt, maar dan met een scherpe blik op wat nu het échte verhaal is. Misschien met een betere redacteur.

Kut, een contract bij de Bij kan ik nu natuurlijk wel vergeten. Voor wie toch vindt dat mijn boek er moet gaan komen: klik hier en geef me een duimpje!

Lees ook wat andere bloggers schreven over dit boek.