Ik heb geen top 10 van boeken in 2013. Of top 5. Ik lees te veel oude boeken om dit soort lijstjes te maken. Dat geeft niet. Oude boeken zijn soms erg goed. Hoe kun je het jaar beter beginnen dan met het slot van De Avonden, waarin Frits thuiskomt in de nieuwjaarsnacht?
Met voorovergebogen hoofd ging hij naar binnen, klom zacht de trap op en liep langzaam door de gang. In de huiskamer stond zijn vader in ondergoed bij de kachel. ‘Goedenavond,’ zei Frits. ‘Zo, mijn jongen,’ antwoordde de man. ‘Hoe kan iemand zoon uitpuilende buik krijgen?’ dacht Frits. ‘Een zwangere huisknecht.’ ‘Almachtige God,’ zei hij bij zichzelf, ‘zie dit. Hoe heet zulk ondergoed met hemd en broek uit één stuk? Hansop, geloof ik.’ Hij bekeek de kleding nauwlettend. Aan de achterkant, onder aan de rug, was een lange vertikale spleet, die open stond. ‘Ik kan zijn reet zien,’ dacht hij. ‘De klep om te kakken staat open.’ ‘Almachtige God,’ zei hij bij zichzelf, ‘zie toe: zijn reet is te zien. Zie deze man. Het is mijn vader. Behoed hem. Bescherm hem. Leid hem in vrede. Hij is uw kind.’
‘Frits, ben je terug?’ vroeg zijn moeder uit de achterkamer. Hij ging er binnen. Ze lag te bed. ‘Was er nog wat op straat?’ vroeg ze. ‘Niet veel,’ antwoordde hij, ‘een paar vuurpijlen.’
Zijn vader kwam uit de huiskamer binnen en stapte in bed. Hij deed de leeslamp, die op een stoel bij het bed stond, uit. ‘Blijf je niet te lang rondlopen?’ vroeg zijn moeder. ‘Ik ga meteen naar bed,’ antwoordde Frits. ‘Wel te rusten.’ ‘Val niet over het snoer,’ zei ze. Hij verliet, de benen hoog optillend, de kamer, deed het licht in de huiskamer uit en ging in de keuken zijn tanden poetsen. Plotseling hield hij op, liet de borstel in zijn mond staan en spreidde de armen uit. Met grote passen liep hij naar de spiegel in de gang en ging er voor staan. Hij trok de borstel uit de mond.
‘Ik leef,’ fluisterde hij, ‘ik adem. En ik beweeg. Ik adem, ik beweeg, dus ik leef. Wat kan er nog gebeuren? Er kunnen rampen komen, pijnen, verschrikkingen. Maar ik leef. Ik kan opgesloten zijn, of door gruwelijke ziekten worden bezocht. Maar steeds adem ik, en beweeg ik. En ik leef.’
Michelle van Dijk 