Michelle van Dijk

Ik fiets in de regen, het is ijskoud. Achterop zit mijn dochter, ik breng haar van een kinderfeestje naar de tandarts. Ik trap keihard door omdat het pokkeweer is, ik zie niets omdat ik juist vandaag geen lenzen in heb, m’n bril zit vol druppels. Dochter zit relaxed achterop, ik hou haar uit de wind, uit de regen, ze kletst honderduit. Ik versta er weinig van. Dan vang ik op: ‘… mensen … niet lief … niet … doodgaan.’
Ik denk dat ze iets zegt als: ‘Ik wil mensen niet lief vinden, want ik wil niet dat ze doodgaan.’ Maar het kan ook iets heel anders zijn.

(Mijn kinderen weten wel wanneer ze moeilijke vragen moeten stellen: als we onderweg zijn. Ik kan immers niet weglopen voor het gesprek als ik achter het stuur zit, op de fiets, zelfs niet als we samen naar het station lopen. We zitten nog wel even bij elkaar, dus zeg het maar, mam. ‘Mama, waarom hou je niet meer van papa?’ Dat was in de auto. En lopend naar het station: ‘Mama, weet je dat God mensen van klei heeft gemaakt?’ met als vervolg van de grote broer: ‘Dat geloof je toch niet! Maar mama, hoe worden baby’s dan wel gemaakt?’)

Dus ik vraag: ‘Waarom niet?’

‘Ja, als ze dan doodgaan, dan is er niemand om me te troosten.’

‘Hoe bedoel je?’

‘Nou, als opa en oma ineens doodgaan, dan moet ik toch huilen? En dan kunnen ze me niet troosten.’

‘Nee, maar papa en mama dan wel.’

‘Ja, maar als jullie dan doodgaan!’

Ik kan antwoorden bedenken totdat de tandarts een boor in haar kies zet, maar ze heeft het door: ze heeft zojuist ontdekt, of al veel eerder, maar in deze regenbui moet het gezegd worden, dat het leven niet alleen maar leuk is. Dat het leven is: liefhebben en rouwen, dat het leven is: liefhebben of alleenzijn, en liefhebben is het niet-alleenzijn, maar liefhebben is ook bang zijn dat je op een dag weer alleen zult zijn, oftewel: freedom is just another word for nothing left to lose. Maar ze is vijf jaar en ik weet niet of ze dit zojuist allemaal bedoelde tussen feestje en tandarts, ik weet wel dat ik geen boeken hoef te lezen of schrijven om tot diepere inzichten te komen in dit leven, ik hoef alleen maar met haar door de regen te fietsen.