Michelle van Dijk

Ik ben geen vertaler, maar dit is mijn favoriet: Bring back Mom, mijn allerlievelingste gedicht, van Margaret Atwood en ik moest ermee aan de slag. Het is nog work in progress, dus verbeteringen zijn zeer welkom. Je mag ook gewoon het gedicht lezen (download pdf, origineel en mijn vertaling: Breng mama terug – Margaret Atwood), maar voor de liefhebbers hieronder wat meer over het vertalen. En dan vooral: de onvermijdelijke taalproblemen.

1. Hoe vertaal je ‘doing the ironing or something equally boring’? oftewel de continuous die wij nooit zo (vaak) gebruiken als in het Engels;
2. De leestekens, komma’s die wij anders zouden neerzetten, of is het toch een bewuste keuze van de schrijver – mama krijgt geen hoofdletter;
3. Wat doe je met het cultuurverschil; de schrijver die het heeft over ‘aspic rings’ en ‘Cuban heels’, hoe vertaal je dat naar een herkenbaar beeld voor de Nederlandse lezer zonder het origineel te verkloten; ik heb fijn zelf iets bedacht, maar eigenlijk kan dat niet, toch wil ik hetzelfde gevoel oproepen, niet de letterlijke woorden – wat doe je dan?
4. Deze verdraaide zin: ‘Mom, whose husband left her for his secretary and paid alimony’ wil ik niet vertalen met gebruik van het woordje ‘wier’, maar zonder kán het geen letterlijke vertaling worden;
5. Is een ‘nutty lady’ een gek wijf, een gekke mevrouw, een gekke vrouw – mijn Engels is in veel gevallen niet goed genoeg om de juiste nuance aan te voelen;
6. ‘In your bungalow, where you belong’ – wij denken bij een bungalow aan vakantie;
7. Korte woordgroepen die bij ons niet zo kort vertaald kunnen worden: ‘in the face of garlic’, ‘till after dark’;
8. En waarom lukt het me maar niet om een net zo krachtige vertaling te vinden voor: ‘because you threw yourself in front of the fear and stopped it with your body’, ‘the clothesline you once briefly considered hanging yourself with’ en voor de allerlaatste zin?