Michelle van Dijk

De KNVB vraagt om advies. Ze doen zo hun best om geweld bij amateurvoetbal te beteugelen en dan wordt er (weer) iemand doodgeschopt. Zal ik wat suggesties doen?

1. Als je geweld uit het voetbal wilt halen, begin dan bij het betaald voetbal. Dat zijn de voorbeelden, de rolmodellen. Toen Zinédine Zidane op het WK van 2006 een tegenstander een kopstoot gaf, werd hij uitgeroepen tot beste speler van het toernooi. Nadat Rijkaard op het WK van 1990 Völler in de nek spuugde, verliet hij het Nederlands elftal – maar slechts tijdelijk, deze held is nog altijd trainer en commentator. Afellay gaf een elleboogstoot, 2010 (PSV-Ajax), zijn trainer zei: ‘Wat hij doet is niet verstandig, maar we weten allemaal dat het een emotionele jongen is.’ Eventjes geschorst en weer aan de bal. Tegen de scheids moet je je mond houden, maar heeft u ooit één betaalde profvoetballer gevonden die zich weet te beheersen? Moet je ze op tv eens zien tekeer gaan als ze een kaart krijgen, als een stel jongens in groep 3 ‘Ja maar zag je niet wat hij deed, eikel?!’ Zolang dit gedrag slechts mild gestraft, nee sterker nog, goedgepraat wordt in de bekende programma’s en door de trainers zelf, kun je niet verwachten dat jongens op veel lager niveau zich beter gaan gedragen. Overigens weet men dit bij de KNVB al, want het werd vanavond op het Sportjournaal al ontkend. Da’s dus dom. Zeg dan gewoon dat je die mannen niet kunt ontslaan omdat je ze al betaald hebt. En neem voortaan een clausule in elk contract op dat ze bij onsportief gedrag op staande voet ontslagen kunnen worden. Lijkt mij niet zo gek bij een topsporter, dat je sportief gedrag verwacht.
2. De regering investeert enorm veel om jongeren aan het sporten te krijgen, maar laat het daarna aan clubs over. Die clubs draaien structureel op te weinig vrijwilligers. Oplossing 1 is het verplichten van inzet door de sporter en/of de ouders: tegenover elke ouder die z’n leven waagt en in hondenweer met een vlaggetje in de hand staat, tegenover elke schreeuwende vader die zich volgens de overheidsspotjes moet inhouden, staan vijf ouders die niet komen opdagen. Lidmaatschap van een club brengt verplichtingen met zich mee, iedereen moet z’n steentje bijdragen en profiteurs moeten maar thuisblijven. Misdraagt een ouder zich, dan worden ouder en kind geschorst. Oplossing 2 is dat al dat geld dat in overheidsvoorlichting en initiatieven gaat (22 banen bij de gemeente Rotterdam, hallooo!) naar betaalde en opgeleide personen bij de clubs gaat. De wedstrijdcoördinator is niet iemand die de wedstrijduitslag op een formuliertje invult, maar de organisator van een wekelijks evenement; tientallen wedstrijden op zijn club. Hij kan anderen aansturen en maatregelen nemen volgens een vaste, landelijke aanpak.
3. Want wat een gekkigheid KNVB en voetballers! Hoe is het mogelijk dat al die incidenten plaatsvinden zonder strafrechtelijk onderzoek? Jullie lijken potverdorie de katholieke kerk of het studentencorps wel, incidenten een beetje met de mantel der liefde afdekken, straffen volgens eigen normen, een boete van € 100,- en een tijdelijke schorsing. Zijn jullie gek geworden? Als ik zou zien dat een grensrechter tegen zijn hoofd geschopt werd, zou ik 112 bellen voor eerste hulp en een arrestatie ter plaatse. Bij een bedreiging of iets minder gewelddadig incident: idem dito. Door dit binnen de KNVB te houden, accepteren jullie dat het hoort bij de sport. Uitscheiden met die onzin. En levenslang schorsen. Iedereen verdient een tweede kans; ja, bij een scheldpartijtje of een duw, dan verdien je een tweede kans. Maar bij een tweede lichte overtreding, moet je dus direct al schorsen. Gebeurt het daarna nogmaals? Dan wil je die speler toch niet meer bij je club? Wegwezen. Bij excessief geweld: direct levenslang schorsen. Laten we eerlijk zijn; de meeste gevallen van zwaar geweld zijn voorafgegaan door lichter geweld. Wie zich vóór een wedstrijd niet gedraagt, mag gelijk al naar huis gaan. Consequent en consistent optreden.
4. Voetbal is het vmbo van de teamsporten – vanwege de populatie, bedoel ik. Jullie hebben meer rotjochies op het veld dan bij de hockeyclub in dezelfde woonplaats. Maar je bent een sportclub, geen liefdadigheidsinstelling. Laat die jongens niet komen omdat het ‘het enige is wat ze met passie doen’. Laat ze ook niet meespelen, zonder spelerspas bijvoorbeeld, maar dreigend met een mes – zodra dat gebeurt, bel je toch de politie?
5. Ja, ook binnen je eigen club, binnen elk team moeten mensen elkaar leren corrigeren. Maar dan moet er wel een coach zijn die zo’n opgefokt puberaal haantjesteam in de hand weet te houden. Dus bij moeilijke clubs moet de KNVB helpen. Vergelijk het met de aanpak van opbouwwerkers in moeilijke wijken. Kinderen en jongeren brengen bijna een schooldag per week op de club door; bied ze net zulke goede begeleiding als op school of thuis. Wedstrijden moeten gefloten worden door getrainde scheidsrechters; daar moet de KNVB in voorzien. Als een coach agressief gedrag van zijn spelers accepteert, is hij geen goede coach. Vervangen. Als er niet genoeg trainers arbiters zijn, moet een club z’n organisatiegraad verhogen. En als dat niet lukt, kunnen ze geen grote club zijn, klaar.
6. Vandaag in DWDD zegt Anton Binnenmars: ‘Iedereen kan helpen. Het begint bij jezelf.’ Nee hoor, ik kan hier helemaal niets aan veranderen met mijn goeie gedrag. Ik doe niet aan voetbal. Mijn kinderen ook niet. Wie wil dat tegenwoordig nog? Als ik rugby speel, staan er langs de lijn wel voetballers luidruchtig te zijn. Sportende vrouwen uitlachen, dat doen ze graag. Wat ik hiermee wil zeggen: respect is aangeleerd. En: mooi thema hè, opvoeding van lastige gevallen in de leeftijd 16-19. Daar doen leraren en jongerenwerkers een opleiding voor en dan blijkt nog dat heel veel mensen niet met zulke jongens kunnen werken. Doe er niet naïef over. Je kunt directeur zijn van het amateurvoetbal, een fijne managersbaan, maar ga eens met schoolleiders praten. Kijk verder dan de bal.