Ik keek die video ook en dat had ik niet moeten doen want nu wil ik alles weten. Ik wil weten wie de man is die zijn vriend of broer of zomaar iemand meesleepte het theater uit, de straat door en hoe ze er nu aan toe zijn. Ik wil weten wie er boven de nooduitgang hing om uiteindelijk toch weer naar binnen te klimmen en of ze daar toen veilig was. Ik wil weten wie daar strompelde en of het nu meevalt.
‘Het schreeuwen van de nanas, de meisjes,’ zei een ooggetuige, op de vraag wat hij nooit meer zou vergeten.
Waarom wil ik alles weten, wat is die honger naar het hele verhaal, want ik weet toch dat er geen blije verhalen bij zijn? Wat is een happy end waard als er voor zeker 129 mensen in Parijs, voor 220.000 doden in Syrië, geen happy end is?
Courage is het mooiste Franse woord en dat is alles wat je nu kunt zeggen. Het is ‘sterkte’, zoals wij dat zonder betekenis in Facebook-reacties schrijven bij griep en overlijden, maar het is ook moed. Courage. Dapperheid. Lef.
Er komt een rommelige discussie op gang over wel of geen Sinterklaas vieren. Een vergelijking met het leven waar de vluchtelingen voor vluchten. Ik ga niet doen alsof ik wel weet wat je nu moet zeggen. Maar het gaat mis in de wereld en er is geen ontkomen meer aan: dit voelen we overal. Er is een tegenstelling van arme landen versus rijke landen, vrije landen versus beperkte landen. Dit brengt mensen, volkeren op drift, want niemand wil arm of in ernstig beperkte vrijheid leven, maar dat maakt die landen nog armer: het intellectueel kapitaal trekt immers ook weg, juist in die landen waar zij niet hardop mogen denken. Zo kan het alleen maar verder achteruitgaan. En al generaties, al eeuwen lang hebben wij migranten uit alle landen, maar als hier ook tijdelijk wat minder geld is, zoekt men de zondebok en dan wijst men graag naar degenen die het laatst binnenkwamen, degenen die anders zijn.
Wat kan een mens doen? Een mens kan zich tegen polarisering verzetten. Tégen verdeel en heers. Tegen radicalisering. Tegen een kloof in de samenleving tussen arm en rijk, wit en zwart, tussen godvrezend en goddeloos. Het is een rommelige discussie, maar als iedereen meedoet, gaat het nog goed. Ja, echt. Dit is alles wat ik erover wil zeggen: blijf in gesprek met elkaar. Sluit niemand uit. Denk in godsnaam, in naam van Allah, voor de vrijheid, het leven en de liefde, genuanceerd.
Courage.