Michelle van Dijk

‘Laten we nu die generatie creëren waarin iedereen alle kansen van de wereld krijgt,’ schreef ik in 2018. Er was/is een oplossing nodig voor het lerarentekort en de toenemende segregatie. Ik pleitte voor grote veranderingen in het onderwijs: stop met de vroege selectie, creëer minder niveaus en start daar pas later mee. En uiteraard: geef de leraar de tijd om zijn werk goed te doen.

Vandaag presenteert D66 het onderwijsplan ‘Een betere basis, een betere toekomst’. De highlights: gratis kinderopvang en een ‘rijke’ schooldag met sport en cultuur en warme lunch*, afschaffen van de eindtoets groep 8 en vroege selectie, brugklassen tot 14 jaar, meer geld voor de basisschoolleraren, maximaal 20 lesuren per week, een maatwerkdiploma* met goede aansluiting op het vervolgonderwijs.

Ik had het, op de warme lunch na, bijna zelf kunnen schrijven – nee, dat heb ik niet gedaan, maar deze visie op onderwijs is mijn visie. Je zult bij mij niet snel zo’n nadrukkelijke verwijzing naar een politieke partij vinden, ik ben geen politiek dier* – maar ik vind het belangrijk om het nu wel te benoemen omdat D66 hier vanuit uitgebreid onderzoek en inhoudelijke overwegingen tot een brede, inclusieve, alomvattende en voor mij hoopgevende visie komt waarmee de partij wel degelijk haar nek uitsteekt.

De laatdunkende en ongefundeerde opmerkingen over uitgestelde selectie ken ik namelijk ook wel, zeker uit de mond van leraren en politici die hun kinderen zelf graag op het gymnasium* hebben. En de leraar die zegt dat een leerling ‘nooit zover zal komen als je ziet hoe de steun thuis is’ en vindt dat dat een geldig argument is, is nog steeds niet met pensioen. Dat dit plan er ligt, betekent nog niet dat alles gaat gebeuren, dat roepen mensen ook maar al te graag – ‘wat heeft D66 nu als regeringspartij voor elkaar gekregen?’ In een poldermodel krijg je nooit genoeg voor elkaar. Maar je komt zeker nergens als je die visie niet eens hebt, als we het gesprek niet eens beginnen, als we niet hoger inzetten.

Ja, ik kijk uit naar een samenleving die inclusiever is, in brede zin. Niet alleen vanuit idealisme, ook omdat we daarmee allerlei andere sociale (en dure) problemen voorkomen. Daarvoor is een sterkere basis nodig – in onderwijs, maar ook in zorg, bijvoorbeeld. Ik vind het wel eens zorgwekkend als ik de peilingen zie. Mark Rutte lijkt straks de vruchten te mogen plukken van zijn leiderschap gedurende de coronacrisis en dat is niet geheel onverdiend, maar er is natuurlijk geen enkele reden om te geloven dat de VVD ineens meer geld voor onderwijs en zorg uittrekt en inzet op gelijke kansen: gisteren nog stemde de VVD als enige partij in de Eerste Kamer tegen de wet (van Peter Kwint SP en Lisa Westerveld GL) die scholen verplicht om kinderen ook mee te laten doen aan activiteiten waarvoor ouders de vrijwillige (!) bijdrage niet betalen.

Wat ik maar wil zeggen: informeer je.

*Terzijdes:

• En hoe moet dat dan met een verlengde brugklas en het gymnasium? Al jarenlang slagen havo- en atheneumopleidingen erin leerlingen te laten doorstromen met een inhaalprogramma. Of anders gezegd: de leerlingen slagen erin de inhaalslag te maken, ook al hebben ze soms jaren geen Duits gehad, om maar iets te noemen. De categorale gymnasia zijn scholen met meer middelen en prima geschoolde docenten; het lerarentekort is bij deze scholen met minst aanwezig. Ik denk daarom dat ze prima in staat zijn zo’n inhaalprogramma te maken voor instromers in klas 2 en 3, of zelfs in klas 5. Gymnasia-afdelingen in een brede school doen er goed aan om de klassieke talen in de brede brugklas aan te bieden, en niet alleen aan één plusklas.
• En ik was toch tegen een maatwerkdiploma? Klopt, ik ben er nog niet helemaal van overtuigd dat dit diploma niet vooral in het voordeel zal zijn van scholen en ouders die daar meer tijd en kennis voor in huis hebben. In de omschrijving van D66 zie ik mogelijkheden, ik sluit niet uit dat het kan werken, maar ik vraag me nog steeds af wat de precieze uitwerking is en of dit niet te ingewikkeld is voor wat het oplevert.
• Waarom geen warme lunch? Ik hou van boterhammen.
• Waarom geen politiek dier? Nou ja, mensen hebben zo’n beeld van wat politiek is, ik ook, een beetje een slijmerige, plakkerige soort, of juist een kameleon, en dát dier ben ik niet, ik ben duidelijk een bijtertje 🙂