Michelle van Dijk

Wat ik echt denk als ik een boek lees… Deel 3 bij Rebekka Bremmer: De evolutie van een huwelijk. 

22 oktober, t/m p. 186:

In de eerste plaats: ik vertel mijn leerlingen altijd dat je vijftig pagina’s moet lezen om in een boek te komen. Dat is niet altijd genoeg en dat zegt nog niets over de kwaliteit van het boek of over jouw leesbeleving. Ja, natuurlijk is het irritant als je er niets van begrijpt, als je je vooral genoodzaakt voelt terug te bladeren in plaats van door te lezen. Maar irritatie, puzzelen, onbegrip: dat is ook een leesbeleving. Laat je eens uitdagen (of lees voortaan alleen nog maar boeketromannetjes).
Het is wel fijn als je op een zeker moment toch echt in het verhaal zit. Dat duurde bij De evolutie van een huwelijk lang (honderd pagina’s), maar nu wil ik weten hoe het verder gaat.

En verder: ik zei al dat ik niet zo’n fan ben van de stream of consciousness, de te lange monologue intérieur die in dit boek herhaaldelijk toegepast is, maar ik vind dat Rebekka Bremmer die wel goed toepast. In dit opzicht is haar boek trouwens (een klein beetje) vergelijkbaar met dat van Jannah Loontjens, Misschien wel niet, en dat lijkt me niet toevallig, Loontjens liet in Mijn leven is mooier dan literatuur ook al blijken in de modernisten haar grote voorbeelden te zien. Ik moet zeggen: dat bevalt me wel, dat een roman ook ideeën in zich heeft, een beetje filosofie, ja. En in een tijd waarin wel geklaagd wordt over te lichte literatuur, ben ik blij dat een uitgever dit wel aandurft.

Verder ben ik dus geen echte modernist, een beetje Faulkner, Woolf en Kafka, dat is het. En natuurlijk is het in De evolutie van een huwelijk het personage Masja dat haar kinderen de intertekstuele namen Molly Bloem en Anna K. geeft, niet de schrijver, Masja is zo’n literatuurfreak, maar de schrijver gaat met de vele perspectieven, de monologue intérieur, het subjectivisme, het structuurexperiment, toch echt wel de voorbeelden van het modernisme achterna. Ik wil dan (na 186 pagina’s) nog steeds weten wat het nut daarvan is. Want het experiment, dat hebben de oorspronkelijke modernisten al gedaan. Oké, met Molly Bloem en Anna K. (de verwijzingen naar Ulysses en Anna Karenina) snap ik dat dit huwelijk niet alleen geluk kent, dat we misschien nog wel wat overspel gaan tegenkomen. Hoera. Maar het is me toch nog een raadsel wat de herhalingen vanuit verschillende perspectieven toevoegen.

Wat trouwens wel jammer is: de personages lijken toch wel erg op elkaar. Ze denken in dezelfde taal. (Maar dat kan natuurlijk. Dat kan de stem van één verteller zijn, de verteller die zo graag een roman wil gaan schrijven, Molly Bloem. Ik denk maar even hardop, ik heb het boek nog niet uit.)

Maar nog steeds geldt: ik wil nu wel weten hoe het boek afloopt. Dus: wordt vervolgd.

Lees ook Deel 1 en Deel 2 van mijn leesverslag bij De evolutie van een huwelijk.