Hoe maak ik van mijn puber een lezer?
Tieners lezen toch al niet en dan moeten ze óók nog verplicht onmogelijke boeken gaan lezen…! Een herkenbare frustratie? Dan heb je waarschijnlijk zo’n heerlijk (pre-)puberexemplaar in huis en volg je de discussie hierover – die vooral gevoerd wordt door mensen buiten het onderwijs. Niemand vraagt ooit aan de scheikundeleraar of de lessen wat leuker…
Hoe maak je van tieners lezers?
Welkom bij mijn leesclub! Het schooljaar begint en ik deel graag mijn ideeën over lezen en leesonderwijs. Dit is een aangepaste versie van de lezing die ik hield bij de lancering van lezeninhetvo.nl. Wil je niet alleen geïnspireerd, maar ook goed geïnformeerd worden? Bekijk de website! Vandaag bespreken we de vraag: Hoe maak je van…
De macht van de mythe
Ook gefascineerd door mythologie?? Kom naar –> DE MACHT VAN DE MYTHEDe verhalen uit de klassieke oudheid fascineren lezers en schrijvers nog altijd. In hertalingen, hervertellingen, films en fanfiction duiken mythologische helden op, soms in een bijzonder nieuw jasje. Steeds vaker is er ruimte voor het perspectief van vrouwen in deze verhalen. Wat trekt ons…
Kijk niet om!
recensies: Op vrijdag 18 april werd het eerste exemplaar van Kijk niet om! aangeboden aan Anne Vegter. Zij sprak lovende woorden over het boek: Pageturner! Lyrisch verhalend, kritisch essayistisch, theatraal. Speels. En eigenzinnig gecomponeerd. Kijk niet om! is een quilt, is een in fragmenten, acties, locaties, relaties gecomponeerde geschiedenis van de Liefde, verdeeld over hedendaagse…
Zó werkt goed literatuuronderwijs
lezing op de Dag van het Literatuuronderwijs 2024 De fabels ontrafeld: zó werkt goed literatuuronderwijs Er zijn een paar dingen waarover wij het allemaal eens zijn: Dus: hoe doen wij dat zo goed mogelijk? In discussies over dit onderwerp ontstaan vaak misverstanden waardoor we het zicht verliezen op wat wél werkt. Ik ga de fabels…
Versla het veelkoppig monster in ons taalonderwijs
Een derde van de vijftienjarigen in Nederland is volgens de PISA-onderzoeken onvoldoende geletterd. Wie de resultaten relativeert, heeft z’n kop diep in het zand zitten. Deze geluiden klinken namelijk al veel langer, bijvoorbeeld over de schrijfvaardigheid van studenten. Waarom lukt het ons niet het tij te keren? De taalcrisis is een veelkoppig monster dat we…
Luister: vrolijk en vrij (Witter dan sneeuw)
‘Ik snapte het concept van een Jezus-hartje nog niet helemaal, maar we moesten alweer meezingen met de man die Jezus speelde. Hij deed er een dansje bij.’ Judith is zes jaar oud als ze voor het eerst op zomerkamp mag. In deze evangelische wereld en onder de zomerzon verwondert ze zich over een dansende Jezus,…
Les 4.6 Gezonde schoolkantines
Alleen gezond eten in de schoolkantine? LEES Je leert vaak al op jonge leeftijd wat gezond eten is en wat niet. Je hoeft een tiener dus niet uit te leggen dat cola te veel suiker heeft, chips te veel zout en patat te veel vet. Toch betekent dit nog niet dat tieners gezond eten. Steeds…
Les 4.5 Psychische gezondheid
Wat doen scholen voor je psychische gezondheid? LEES Jonny gaat met tegenzin naar school. Het lukt hem gewoon niet om geconcentreerd mee te doen. ’s Ochtends kan hij haast niet opstaan, hij is de hele tijd moe, hij heeft zelfs geen zin in gamen en lekker eten. Het heeft ook allemaal geen zin, denkt hij,…
Les 4.4 Lachgas
Lachgas: erom lachen of verbieden? LEES Lachgas werd vroeger gebruikt om mensen volledig onder narcose te brengen. Nu wordt het nog steeds ingezet als tijdelijke verdoving, bijvoorbeeld bij een bevalling. Daarnaast wordt het gas onder andere in slagroomspuiten gebruikt. Sinds enkele jaren is het echter steeds meer bij jongeren in trek als drugs, maar vanwege…
Les 4.3 Verplicht sporten
Verplicht sporten: goed idee? LEES Een potje basketballen, nieuwe sporten leren zoals honkbal of speerwerpen, gewoon keihard rennen of een ouderwets spelletje paaltjesvoetbal: wat vind jij het leukst bij gym? En zou je liever meer of minder uren lichamelijke opvoeding op je lesrooster hebben? Beter leren In 2018 kwam er een advies aan de Minister…
Les 4.2 Bioritme en school
Moeten scholen werken met het bioritme? LEES Tot laat opblijven en lang uitslapen: heerlijk, vinden veel tieners. Maar ja, school begint om half 9 – soms iets eerder of later. Vaak zitten pubers slaperig in de klas. Is er iets aan te doen? De puberteit Bijna alle volwassenen hebben een vast ritme van wakker zijn…
Les 4.1 Vaccinaties
Vaccinaties: voorlichten of verplichten? LEES Bijna iedereen in Nederland krijgt als baby al een paar keer een prikje op het consultatiebureau. Nare ziektes als polio en de mazelen krijgen daardoor vrijwel geen kans. Is dat voldoende of moet er meer gebeuren tegen deze ziektes? Levenslang beschermd Wanneer je een ziekte krijgt door een bacterie of…
Bronnen / meer lezen serie 4
Hieronder vind je de bronnen die gebruikt zijn bij serie 4, biologie. Zo kun je zelf ook meer lezen over deze onderwerpen. Afbeeldingen serie 4, biologie Alle afbeeldingen in het lesmateriaal van serie 4 komen uit de collectie van Unsplash, tenzij anders vermeld. Afbeeldingen voor de website via Pexels en Unsplash. Logo Woordenaars door vanStijl.…
Alle lessen serie 4 in pdf
Hieronder vind je alle lessen van serie 1, geschiedenis, als pdf-bestand. Je kunt ze downloaden, of online bekijken.
Woordenaars-middag
Deze middag heeft inmiddels plaatsgevonden. Heb je vragen naar aanleiding van de Woordenaars-middag? Neem contact op. Woordenaars is een nieuwe vakoverstijgende en activerende taalaanpak. Leerlingen behandelen in elke lessenserie een prikkelend thema, waarover ze lezen, meer ontdekken, discussiëren en schrijven. Misschien heb jij al eens de (gratis) Woordenaars-lessen uitgeprobeerd of denk je erover na…? Wil…
Les 3.6 Vluchtelingen in de EU
Hoe vangen we vluchtelingen goed op in de EU? LEES Elke dag proberen vluchtelingen en migranten de Europese Unie (EU) te bereiken. Migranten zoeken een plek waar meer werk en welvaart is, maar vluchtelingen ontvluchten een oorlog of politieke onderdrukking. Ze kiezen soms voor gevaarlijke routes, zoals in kleine bootjes op zee. De oorlog in…
Les 3.5 Kernenergie
Kernenergie: gevaar of de toekomst? LEES We gebruiken veel energie: gas, elektriciteit en olie houden al onze apparaten werkend, onze huizen warm, brengen ons van A naar B. Steeds vaker wordt elektriciteit opgewekt door natuurbronnen (zon en wind), maar daaruit halen we niet genoeg, dus kolencentrales zijn bijvoorbeeld ook nog steeds belangrijke bronnen van energie.…
Les 3.4 Massatoerisme
Moeten we stoppen met reizen? LEES Een weekendje Barcelona, een cruise over de Middellandse Zee, of toch liever naar bijzondere plekken ver weg, zoals Machu Picchu in Peru, of de Chinese Muur? Steeds meer mensen gaan steeds vaker op vakantie. De toeristen bezoeken mooie en sfeervolle plekken, maar door die massa’s toeristen worden de plekken…
Les 3.3 Ontbossing
Kunnen we de ontbossing stoppen? LEES Wereldwijd verdwijnen in hoog tempo bossen. De bossen worden gekapt voor de productie van hout, soja en palmolie. Ontbossing vindt vooral plaats in de Amazone (Brazilië), Indonesië, en het Congo-bekken (Congo, Afrika), maar ook in Scandinavië. In de tropen gaat het wel heel erg hard: in 2019 werd 7,6…
Les 3.2 Woningnood
Wat is de oplossing voor de woningnood? LEES De bevolking van Nederland blijft groeien en er zijn niet genoeg huizen. In 2019 besloot het kabinet om extra te investeren, zodat er veel huizen gebouwd konden worden. In 2021 gingen veel mensen de straat op om actie te voeren voor betaalbare woningen. Er lijkt dus nog…
Les 3.1 Woonwijken
Wat maakt jouw wijk zo bijzonder? LEES Eigenlijk kun je niet zeggen dat de ene woonwijk beter is dan de ander. Maar elke woonwijk is anders en daar gaan we nu naar kijken. De ene wijk is misschien wel drukker en gezelliger dan de andere. Of misschien is die andere wijk juist zo lekker rustig…
Bronnen / meer lezen serie 3
Hieronder vind je de bronnen die gebruikt zijn bij serie 3, aardrijkskunde. Zo kun je zelf ook meer lezen over deze onderwerpen. Woordenaars is geïnspireerd op de lessen van Word Generation. Afbeeldingen serie 3, aardrijkskunde Alle afbeeldingen in het lesmateriaal van serie 3 komen uit de collectie van Unsplash, tenzij anders vermeld. Afbeeldingen voor de…
Alle lessen serie 3 in pdf
Hieronder vind je alle lessen van serie 3, aardrijkskunde, als pdf-bestand. Je kunt ze downloaden, of online bekijken. ***
Levende literatuur
Op een dag begon ik Couperus te hertalen. Niemand had het me gevraagd, ik had geen uitgever die al stond te springen, het leek me gewoon goed om zijn werk toegankelijk te maken voor mijn leerlingen. Er kwam discussie over: van Couperus blijf je af. Sommige hardcore Louis-fans hadden misschien nog liever dat niemand zijn…
De volkstuin van Eden
De optelsom van jarenlang ‘rustiek tuinieren’ (zo heet het als iemand niks aan z’n tuin doet) en de natste meimaand sinds 1983 heeft een hel van klimop, brandnetels en bramen opgeleverd in de tuin die wij in beheer kregen. Om hier een paradijsje te scheppen, ons eigen Eden, staan we voor een uitdaging van bijbelse…
Alle lessen serie 2 in pdf
Hieronder vind je alle lessen van serie 2, wiskunde, als pdf-bestand. Je kunt ze downloaden, of online bekijken.
Bronnen / meer lezen serie 2
Hieronder vind je de bronnen die gebruikt zijn bij serie 2, wiskunde. Zo kun je zelf ook meer lezen over deze onderwerpen. Woordenaars is geïnspireerd op de lessen van Word Generation. Afbeeldingen serie 2, wiskunde Alle afbeeldingen in het lesmateriaal van serie 2 komen uit de collectie van Unsplash. Afbeeldingen voor de website via Pexels…
2.6 Taal leren
Wat is de beste manier om een taal te leren? LEES Je hoort mensen weleens zeggen: ‘Zij heeft een talenknobbel.’ Vroeger dacht men dat het echt zo werkte, dat je letterlijk een bult op je hoofd kon krijgen als een bepaald deel van je hersenen zo sterk ontwikkeld was. Spierballen in je brein, als het…
2.5 Bijbanen
Een bijbaan naast school: goed idee? LEES Een bijbaan naast school kan om allerlei redenen handig zijn. Je verdient wat geld waarmee je leuke dingen kunt doen. Je hebt verantwoordelijkheden. En je vrienden doen het vast ook: 60% van de 15- en 16-jarigen heeft een (kleine) bijbaan. Maar is het ook goed voor school? Let…
2.4 Sexting
Sexting onder jongeren: verbieden? LEES Zoey heeft haar vriendje een foto gestuurd waarop ze halfnaakt is. Maar toen zij het uitmaakte, heeft haar vriendje die foto aan zijn vrienden laten zien. Zoey voelt zich gekwetst en schaamt zich. Bij iedere jongen die ze op school ziet, vraagt ze zich af of hij die foto ook…
2.3 Misdaad en straf
Misdaad en straf: welke straf werkt? LEES Een meisje van 16 verkoopt softdrugs aan haar vriendinnen en de politie ontdekt dit. Een jongeman stapt dronken in de auto en wordt betrapt bij een blaastest. Welke straf is passend? En wat als deze dronken man een ernstig ongeluk had veroorzaakt? Lichte straffenEen rechter kan besluiten tot…
2.2 Klimaatverandering
Klimaatverandering: wie betaalt? LEES Het klimaat verandert. In de afgelopen eeuw is de gemiddelde temperatuur in Nederland 1,9 graden hoger geworden. Als die temperatuurstijging doorzet, smelt het ijs op de Noordpool en stijgt de zeespiegel. Dit heeft een enorme impact op het leven op aarde. Het is bedreigend voor planten en dieren. We krijgen steeds…
2.1 Het nut van school
Wat is het nut van school? LEES Waarom ga je naar school? Zit je op school om feitjes te leren of om te leren samenwerken? Is het genoeg als je leert lezen, schrijven, rekenen? Maakt het uit wat voor diploma je hebt? Kennen of doen?Sommige mensen menen dat je feitelijke kennis nodig hebt om de…
Alle lessen serie 1 in pdf
Hieronder vind je alle lessen van serie 1, geschiedenis, als pdf-bestand. Je kunt ze downloaden, of online bekijken.
Bronnen / meer lezen serie 1
Hieronder vind je de bronnen die gebruikt zijn bij serie 1, geschiedenis. Zo kun je zelf ook meer lezen over deze onderwerpen. Woordenaars is geïnspireerd op de lessen van Word Generation. Afbeeldingen serie 1, geschiedenis Alle afbeeldingen in het lesmateriaal van serie 1 komen uit de collectie van Europeana, verantwoording hieronder. Afbeeldingen voor de website…
1.7 Migratie en cultuur
Wat is ‘onze’ cultuur? LEES Zonder de Romeinen hadden wij vast nog steeds in hutjes geleefd. Ze kwamen met veel kennis en met hun eigen taal. En zo werden wij eigenlijk allemaal Romeinen, of niet? Wat bleef er over van onze eigen cultuur? Slim en snelRond het begin van onze jaartelling bloeide het Romeinse Rijk.…
1.6 Pompeï
Pompeï: onverwachte ramp of altijd al risicovol? LEES In het jaar 79 na Christus barstte de Vesuvius uit, een vulkaan in Italië. Een wolk van hete as, modder, lava en steen bedekte de hele omgeving. De mensen in het dorp Pompeï, aan de voet van de vulkaan, waren kansloos. Toch? Geen ideeSinds die grote uitbarsting…
1.5 Datum en tijd
Wie bepaalt datum en tijd? LEES Wat is de datum van vandaag? En hoe laat is het? Heb je er ooit bij stilgestaan dat dat ook wel eens anders zou kunnen zijn? Volgens de joodse kalender is 1 januari 2021 bijvoorbeeld: 17 tevet 5781. Wie bepaalt eigenlijk onze tijd? SchrikkeldagDe mens heeft altijd al met…
1.4 Democratie
Athene of Rome: wat was een echte democratie? LEES De Grieken staan bekend als de uitvinders van de democratie. Het woord komt zelfs uit het Grieks: het volk (demos) regeert (kratein). In een samenleving met een democratie beslist het volk mee. Mocht iederéén stemmen? Dat was in het oude Athene nog niet het geval. En…
1.3 Machtige farao’s
De farao’s: geweldige leiders of tirannen? LEES Waarom waren de farao’s van Egypte zo oppermachtig? Het volk geloofde dat deze leiders goden waren die ervoor zorgden dat er elk jaar goede oogsten waren. Daarom vonden mensen het wel gerechtvaardigd dat de farao de wetten maakte en belastinggeld vroeg. OvervloedElk jaar stroomt de rivier de Nijl…
1.2 Vrouwen in de geschiedenis
Waar zijn de vrouwen in de geschiedenis? LEES Lang was er het beeld dat de mannen in de prehistorie gingen jagen en de vrouwen vruchten en zaden verzamelden. Maar waarschijnlijk waren mannen en vrouwen in de prehistorie gelijker aan elkaar. Samenwerken om te overlevenEr zijn op de wereld verschillende groepen mensen die nog steeds leven…
1.1 Betrouwbare bronnen
Is het geschreven woord het meest betrouwbaar? LEES De prehistorie is de tijd waarin mensen nog geen geschreven taal hadden. Daardoor weten we lang niet alles over deze tijd. Mensen zeggen ook wel eens: ‘Ik geloof het pas als het zwart op wit staat.’ Of: ‘Wie schrijft, die blijft.’ Als iets is vastgelegd op papier,…
In de media / signeren bij de boekhandel
Vrijdag 6 juni was de officiële lancering van Witter dan sneeuw. Bij Boekhandel Donner werd ik geïnterviewd door Miriam Piters, docent Nederlands en conrector, recensent bij Tzum, zie filmpje hieronder. Daarna heb ik een flinke stapel boeken gesigneerd: als je nu naar Donner gaat, dan ligt er misschien nog wel één… En verder… Voor de…
Nieuwe roman ‘Witter dan sneeuw’
Mijn nieuwe roman Witter dan sneeuw is nu verkrijgbaar in elke boekhandel. Steun je lokale boekhandel, vraag daar naar het boek, zij kunnen het supersnel in huis hebben! Op vrijdag 4 juni signeer ik de eerste exemplaren van mijn roman in Boekhandel Donner (Rotterdam). Je kunt nu al een boek bestellen (met of zonder persoonlijke…
Doe mee met Woordenaars – nieuw lesconcept!
Ja, ik blog nog weinig – geen zorgen, m’n nieuwe roman komt er snel en ik werk hard voor dit mooie onderwijsproject: Woordenaars. Ben jij leraar? Lees en doe mee! Beste leraar (in het voortgezet onderwijs – en in welk vak dan ook!), We zien de leesvaardigheid van jongeren achteruitgaan en we zien hoe de…
Het stille geneucht
Vorig jaar startte de podcastserie ‘Het Verblijf’: iedere dag leest een neerlandicus in eigen huis een mooi gedicht of verhaal voor uit de Nederlandse literatuur. Voor vandaag las ik het verhaal ‘Het stille geneucht’ voor, een kort verhaal van Louis Couperus – het eerste verhaal uit zijn bundel Proza. En juist nu het zo ijzig…
Witter dan sneeuw
Nieuws: in mei 2021 verschijnt mijn tweede roman Witter dan sneeuw. Het boek komt uit bij Uitgeverij de Kleine Uil. Judith Mulder pakt direct na haar eindexamens haar spullen bij elkaar en gaat het huis uit om te gaan samenwonen. Ze laat daarmee haar heftig-religieuze, evangelische jeugd achter zich. Het is het magische jaar 2000…
Elke winter weer
‘Dat je terugkeert elke winter weer’ Elke keer als ik dit gedicht lees, ‘Winterlake’ van Mischa Andriessen, zie ik er iets anders bij. Het roept sprookjes en mythen bij me op: de kleine zeemeermin, maar vooral het verhaal van Persephone, die steeds een half jaar in de onderwereld is. En dan weer is het één…
Venus in het gras
Ik wacht al heel lang tot ik iets meer over deze novelle mag schrijven, want ik had de eer vroeg kennis te maken met het werk Venus in het gras door Christian Jongeneel. Zeg ‘Venus’, en je denkt aan de armloze Venus van Milo in het Louvre, of die andere, met de zwierige haren, in…
Brandbrief bevoegdheden
Vorig jaar is een proces in gang gezet om de onderwijsbevoegdheden te herzien: wie geeft les aan welke klas? En met welke invulling van het beroep? Het gaat om de kern van ons beroep en hierover wordt gesproken zonder beslissende stem van leraren. Sterker nog, herhaaldelijk is gebleken dat leraren de ingeslagen weg niet steunen. VO in…
Word wakker, minister Slob
(Opnieuw) over leesvaardigheid en het lerarentekort:Stuur ons niet de afgrond in! Als een puber die tijdens de scholensluiting bij een les online ‘aanwezig’ is, maar camera en microfoon uitzet en terug in bed duikt, zo behandelt minister Slob het voortgezet onderwijs nu. Net als de tiener hoopt hij misschien op een soepele beoordeling wegens corona.…
Het toppunt van burgerlijkheid is…
In mijn stapel boeken om de herfstvakantie thuis goed door te komen, liggen de nieuwe romans van Ernest van der Kwast: Ilyas, en Thomas van Aalten: Een vrouw van de wereld. Ik las de romans dit eerste weekend al uit. Beide schrijvers hebben een meeslepende schrijfstijl en verstaan de kunst om de lezer in het…
Zondagsleven – Judith Visser
Hoewel ik de naam ‘Judith Visser’ al jaren ken omdat ik bijna alle Rotterdamse schrijvers wel van naam ken, had ik nog geen boek van haar gelezen toen een leerling uit 5 havo bij mij kwam met Zondagskind: ‘Mag ik dit lezen voor de lijst?’ Dat mocht van mij. En ze was laaiend enthousiast, ook…
Thuisdagen
Twee werkdagen per week ben ik nu vrij, voor het eerst sinds tien jaar. Ik werkte vier dagen toen mijn kinderen naar de basisschool gingen en vijf dagen toen ik leidinggevende werd in het onderwijs. Sinds een jaar schrijf ik één dag per week, de vrijdag. En nu heb ik ook de maandag vrij. Waarom…
Kleertjes klaarleggen
Er zijn mensen die het schrijven en publiceren van een boek vergelijken met een bevalling. Dat zijn vaak mannen, of mensen die zelf niet zijn bevallen. Geen zorgen, dit stuk gaat niet over wie er wel of niet over iets mag schrijven. Ik heb de metafoor alleen nooit zo passend gevonden*. Maar vooruit, tijdens het…
Superheldenkrachten
Ik werk aan mijn tweede roman. Het verhaal is niet volledig nieuw, ik werk er al jaren aan. Het is (deels) autobiografisch, en daar probeer ik mensen in mijn omgeving op voor te bereiden. Eerder schreef ik al: ‘Mensen zullen zich erin herkennen, maar ze hebben alleen dezelfde broek, dezelfde opplakbaard en het verhaal dat…
D66 gaat voor de kansengeneratie
‘Laten we nu die generatie creëren waarin iedereen alle kansen van de wereld krijgt,’ schreef ik in 2018. Er was/is een oplossing nodig voor het lerarentekort en de toenemende segregatie. Ik pleitte voor grote veranderingen in het onderwijs: stop met de vroege selectie, creëer minder niveaus en start daar pas later mee. En uiteraard: geef…
Lezing Couperus (video)
Bekijk nu mijn lezing over Couperus, waarin ik niet alleen aandacht besteed aan mijn hertaling van Couperus, maar ook aan een bekende hertaler en bewerker: Louis Couperus. Met nabeschouwing door Louis Couperus…. Zie ook dit eerdere bericht: dit is een lezing voor het Art Nouveau Festijn in het Louis Couperus Museum. Lees hier meer over…
Art Nouveau Festijn – lezing Couperus
Wat is het verschil tussen De klokkenluider van de Notre Dame door Victor Hugo en de romans van Louis Couperus? Waarom mag het ene verhaal wel los van de letters meegaan naar nieuwe generaties en het andere niet? Wanneer stijgt verhalend proza boven de talige kunstvorm uit en wordt het cultureel erfgoed dat we ook…
Mijn moeders strijd – Murat Isik
Van de ene op de andere dag begon haar moeder haar bewegingsvrijheid in te perken en te strooien met ge- en verboden. Plotseling moest ze letten op haar bewegingen en gedrag, haar blik neerslaan als ze door het dorp liep, netjes en kuis zitten, niet als eerste aan tafel schuiven voor het avondmaal, rustig eten…
Wat we wél kunnen doen aan de onderwijsachterstanden door corona
door Debbie Dussel en Michelle van Dijk ‘Er zijn geen achterstanden.’ De Rotterdamse scholenkoepel FOKOR voor primair en voortgezet onderwijs zegt het nogal stellig: na de coronaperiode is herstel van sociaal welbevinden het belangrijkst, extra onderwijstijd voor taal en rekenen is niet nodig. Niet nodig? Dat klinkt als struisvogelpolitiek. We kunnen niet wegkijken van de…
Vaktaal: de rebel Couperus
Vorige week kreeg ik VakTaal thuisgestuurd, het tijdschrift van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek. Er staan ontzettend diverse stukken in, met de laatste nieuwe (internationale) inzichten in de Nederlandse taal en literatuur. En wat blijkt? Deze editie is gratis te lezen! Zo kun je het stuk van spoken word-performer Babs Gons lezen over poëzie als…
They call us fascists
‘They call us fascists,’ said Philip suddenly. He was hot, resentful – all aplomb gone for the moment. ‘Well, sticks and stones may break our bones but words won’t.’ ‘Yes, but what are you going to do?’ said Kate. ‘You don’t say.’ (…) ‘First we have to agree about one simple thing – that everything…
Boek en film (2)
Ik schreef vorige week: ‘Een goed verhaal mag van mij oneindig opnieuw verteld worden en het fascineert mij hoe die andere vorm dan weer ‘werkt’: lang leve het verhaal.’ Drie boekverfilmingen hadden mijn aandacht gevangen. Maar andersom gebeurt het ook, dat je denkt: dit boek zou echt verfilmd moeten worden. Een roadtrip gone bad is…
Boek en film (1)
Ik keek in één week drie boekverfilmingen, niet omdat ik echt heel veel meer tijd heb dan normaal: zo veel series en films keek ik anders ook wel, het waren alleen toevallig alle drie boekverfilmingen. Misschien niet helemaal toevallig, want KPN en Ziggo bieden een maand gratis Film1 en daar vond ik in de gids…
Ik hou zeker niet van dooie dieren
Veel mensen willen graag de voordelen zien van deze dagen thuis. Dit weekend beleefde ik een bijzonder moment dankzij de coronacrisis en dat wil ik niemand onthouden. Wordt het een serie? Als ik nog meer memorabele momenten beleef, zéker. Wordt het een boek? Zéker niet. Ik hou zeker niet van dooie dieren We wonen in…
de hele godvergeten wereldliteratuur
En terwijl deze Boekenweek, ondanks het rebelse thema toch geheel voorspelbaar, bíjna verloren gaat aan gemakzuchtig gebrabbel over het ‘totaal corrupte literaire wereldje’ waarin volgens Akyol veel schrijvers te navelstaarderig zijn, waaraan trouwens diepe analyses gewijd worden – aan het navelstaren, bedoel ik, want doen schrijvers dat uit verveling, of om de roman als kunstvorm…
#fitenoughgirl
‘Mevrouw, u heeft een mooie spijkerbroek. Mooi model. En van een echt merk hè, dat zie ik.’ Ik had geen idee wat het merk was, maar ik glimlachte, bedankte en we hadden het over kleding en merken. Toen ik zei dat ik mijn favoriete jeans zo’n zeven jaar geleden kocht, riep een ander meisje verbaasd:…
Couperus bij Koffietijd
Een heel mooi idee, je zou het elke week wel willen: Arthur Japin vertelt bij Koffietijd welke klassiekers het (her)lezen waard zijn en waarom. Pride and Prejudice van Jane Austen bijvoorbeeld, of Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan van Louis Couperus. Loretta Schrijver en Arthur Japin vertelden waarom je dit boek van Couperus nog…
Lezen in de leeszaal
HELAAS GEANNULEERD – hopelijk een reprise op een later moment Groot Rotterdams Literair variété Michelle van Dijk, Sanneke van Hassel en Arie van der Krogt In de boekenweek, op zondag 15 maart, lees ik voor in Leeszaal Vreewijk en het belooft een heerlijk literair en Rotterdams programma te worden: een gevarieerd zondagmiddagprogramma met muziek en werk van…
De Nieuwe Maan: kansengelijkheid
Gisteren praatte ik bij De Nieuwe Maan mee over kansengelijkheid in het onderwijs (kijk hier terug). Kansengelijkheid zorgt voor een samenleving die economisch en sociaal sterker is. En in het onderwijs zorg je voor meer kansengelijkheid door goede leraren die goed ondersteund worden, goede schoolleiders, uitgestelde selectie en heterogene scholen. Dit is niet zozeer mijn…
De verkeerde koers voor ons onderwijs
Reactie op ‘De toekomst van ons onderwijs’ Je haalt makkelijk het nieuws als je het moment van niveaubepaling in het onderwijs wilt uitstellen. Maar de toekomstdroom die deze week werd gepresenteerd stelt een nog veel radicalere vernieuwing van ons onderwijs door. De voorstellen voor extreem flexibel onderwijs zijn zo radicaal anders en zo ver losgezongen…
Prettig leesbaar
In de afgelopen week was er aandacht voor de hertaling van Couperus’ Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan in NRC en De Groene Amsterdammer. De Groene kopt: ‘De hertaling van Couperus staat de leeservaring geen moment in de weg’. Het artikel besteedt ook aandacht aan de weerstand tegen het hertalen, maar stelt dat de…
Hertellingen van Couperus
Je leest het goed – of niet: dit stuk gaat over hertellingen van Couperus, dat wil zeggen: door Couperus, niet over hertellingen van het werk van Couperus. De schrijver liet zich graag inspireren door de klassieke oudheid, maar ook door middeleeuwse verhalen. Toen ik werkte aan de hertaling van Couperus, werd me wel gevraagd: ‘Wat…
Couperus: los van de fruitmand
Volgens mijn ervaring is onder zulke scholieren nauwelijks belangstelling voor lange Couperusromans, ook niet in hertaling. Maar haar bewerking is zeker geschikt voor het enorme bestand aan eigentijdse, volwassen, intelligente lezers die het veston en de rez-de-chaussee van Couperus niet meer snappen. Tante Floor lijkt op een mandarijn. Couperus bedoelt: een Chinees. Van Dijk maakt…
Graphic novels op de leeslijst?
Een experiment: omdat er veel gesproken wordt over leesplezier en over manieren om jongeren aan het lezen te krijgen én te houden, en omdat er onlangs een boekje Graphic novels voor de leeslijst is verschenen, besloot ik me eens in de (Nederlandse) graphic novel te verdiepen, vanuit de vraag: zou een beeldroman een verrijking van…
Het eindejaarsfeest
Ik stond naast de dansvloer. Een Turkse megahit werd ingestart en zelfs hele jongensclubjes dromden samen. Brugklassers dansten en keken nerveus om zich heen, want ja, er waren ook bovenbouwers op het feest. Even later juichte een kring van meer dan honderd leerlingen met de handen en telefoons in de lucht de Surinaamse wiskundeleraar toe,…
Couperus in de klas 2
Op de HSN-conferentie gaf ik een presentatie over de hertaling van Couperus aan een publiek van vooral leraren Nederlands. In het eerdere bericht Couperus in de klas deelde ik twee lessuggesties: het moordbord en het socratisch gesprek. In de reacties (o.a. op Twitter) merkte ik dat sommige lezers/leraren gruwelen van zoiets als het moordbord: te…
Lieve Elly,
Terwijl ik aan de hertaling van Couperus werkte, kreeg ik het verzoek om een brief te schrijven aan een vrouwelijk romanpersonage – van Couperus. Dit was voor het Nieuw Letterkundig Magazijn. Gisteren las ik de brief voor bij A Mic of One’s Own – en nu is hij hieronder te lezen. Wat mij betreft mag…
De ontluisterende ontlezing: doe er iets aan
Het was geen nieuws, toch is het groot nieuws: uit de internationale PISA-onderzoeken blijkt dat Nederlandse tieners weer lager scoren op leesvaardigheid. Maar liefst een kwart van de tieners is onvoldoende geletterd en de kloof in de samenleving (tussen opleidingsniveaus) wordt groter. De PISA-resultaten lokken altijd veel hapsnap-commentaar uit en meer of minder voorspelbare ‘oplossingen’…
Takma’s bruggetje
‘Tante Adèle keek uit het raam en volgde hem met de oogen, toen hij bij de kazerne omsloeg en over de hooge brug ging. Hij ging ook niet verder dan even in de Nassaulaan, naar mevrouw Dercksz, maar dien afstand haalde hij, fijn recht van gestalte en stram van beenen: in zijn hoog toegeknoopte overjas…
Couperus in hertaling: fragmenten
Zaterdag (23 november) bezocht ik radioprogramma De Taalstaat om te vertellen over de hertaling van Couperus’ Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan. In dit radiogesprek las ik twee voorbeelden in oorspronkelijke tekst en hertaling voor. Je kunt het hele gesprek terugluisteren, maar het is ook wel aardig om deze fragmenten zelf te lezen. Hieronder…
Niet namens mijn generatie? 2: Het onhoudbare midden
‘Wij zijn überhaupt geen generatie – het is ieder voor zich, maar idealen heb ik inderdaad niet,’ schreef ik als 19-jarige – een cynische uitspraak die meer past bij generatie X dan Y. Maar ik schreef ook al dat die indeling het onzingehalte van generatiedenken aangeeft en dat het begrip generatie door marketingdenken aan devaluatie…
Niet namens mijn generatie? 1: ok boomer
Het begrip ‘generatie’ devalueert met ok boomer zo hard dat het onzinnig lijkt om een stukje te schrijven namens mijn generatie, dus dat doe ik nu niet. Omdat ik geboren ben in 1981, mag ik sowieso kiezen wat mijn generatie is (X of Y/millennial), wat het onzingehalte ervan al aantoont. Anno 2019 is generatiedenken vooral…
Couperus in de klas
Op de HSN-conferentie gaf ik vandaag een presentatie over de hertaling van Couperus aan een publiek van vooral leraren Nederlands. Een thuiswedstrijd, kun je denken, maar wie het eerdere artikel in Trouw las, weet dat sommige docenten Nederlands juist fel tegen hertalingen zijn. Maar genoeg daarover, we wilden vandaag juist in het boek, het verhaal…
Denkend aan Donner
Denkend aan Donner zie ik ons weer jonge meisjes lange haren schaterend de trappen onder de Donner afdalen de Albert Heijn in rechts-linksom rechtdoor voorbij het midden links in het wijnschap stonden de flessen Lambrusco klaar twee gulden vijfenzestig het gele prijsstickertje op de dop hop de trappen weer op naar het park achter de…
Wie begrijpt Couperus nog?
Onder deze titel verscheen woensdag (6 november) in Trouw een boeiend artikel over mijn hertaling van Couperus – en over de voors en tegens van hertalen. ‘Rechtgeaarde Couperianen vinden het heiligschennis,’ staat al in de inleiding te lezen. Zo zegt Dick van Vliet, bekend van de Verzamelde werken van Couperus: ‘We moeten niet de illusie…
Minder lessen per week!
Ik heb ooit geleerd: een wijs mens bouwt zijn huis op de rotsen. Met tijdelijk geld bouw je op zand. Eén golf, één griepgolf en je hebt niets meer. Ik wil dat onze toekomst, de toekomst van mijn leerlingen, mijn kinderen, de toekomst van het onderwijs en van ons land, rotsvast staat. Ik wil geen…
UPDATE: De Sixtijnse Kapel is af!
Een jaar geleden zocht ik een uitgever voor de hertaling van Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan. Vrijdag kreeg ik de hertaling binnen in een prachtige uitgave van Uitgeverij de Kleine Uil. Het is een ontzettend mooi boek geworden. Waarom hertalen? Er was (een jaar geleden dus) wel wat commotie over. Even een…
Ik staak op 6 november #investeerinonderwijs
Ik staak voor de leraar die 28 lesuren per week draait, ‘maar volgend jaar mag hij dan een uurtje minder.’ Ik staak voor de collega die 30 lesuren per week draait omdat er nu eenmaal niet meer docenten in dat vak zijn. Ik staak voor mbo-docenten die 32 lesuren per week geven aan 16 lesgroepen,…
Meer geld? Nee, minder uren – onderwijsstaking 6 november
Op 6 november staak ik voor beter onderwijs. Het is niet simpelweg een kwestie van ‘meer geld’. In het voortgezet onderwijs moet de werkdruk minder worden. Minder lesuren per week, zodat iedereen zijn werk goed kan doen zonder een burn-out te krijgen, zodat mensen weer fulltime willen werken, zodat mensen weer leraar willen worden: tijd…
Kleren maken de vrouw
Eén keer in mijn basisschoolleven werd ik met de auto naar school gebracht. Dat gebeurde omdat ik anders te laat zou komen. Ik had geweigerd mijn jas aan te trekken. Ik wilde wel naar school, maar ik wilde niet naar school in díe jas. Het was een nieuwe jas, of tweedehands, maar nieuw voor mij.…
Hoe maken we het verschil (kleiner!)? Vervolg kansengeneratie
Exact een jaar geleden publiceerde ik mijn ideeën voor de kansengeneratie: een generatie die wél de kans krijgt. We kunnen pas de kansengelijkheid in het onderwijs bevorderen als docenten de tijd krijgen voor kwaliteit. In dat opzicht zijn we nog niet verder gekomen. Daarom staak ik op 6 november. Maar wat gebeurde er verder na…
De boeken die voorbijgaan – of niet, dankzij hertalingen
‘Hertalen en inkorten is de enige manier om literaire pareltjes van de vergetelheid te redden,’ stelde Marita Mathijsen vorig jaar in de Volkskrant. Ronald Giphart riep in radioprogramma De Nieuws BV schrijvers op om aan het hertalen te slaan. Als schrijver en leraar Nederlands voelde ik me geroepen: het eerste hoofdstuk van Van oude mensen,…
Palmen
In mijn boekenkast staan zes boeken van Connie Palmen, maar ik heb ze nog niet allemaal gelezen. Hoewel haar literaire ster op hetzelfde moment opkwam als mijn interesse in literatuur, was ik altijd een beetje huiverig voor boeken die zo veel aandacht in de media kregen – niet alleen die van Palmen. Noem het ijdelheid,…
Luister mee, denk mee, doe mee
UPDATE: Er rust een vloek op, drie van de vier evenementen zijn geannuleerd, maar op de HSN-conferentie kun je wel rekenen… De komende maanden praat ik hier en daar mee over onderwijs, literatuur en literatuuronderwijs – mijn favoriete onderwerpen. Kom kijken en luisteren, denk mee, praat mee, doe mee, wees erbij! Vrijdag 22 november: in…
Herfstlezen: Couperus!
Na alle boekberichten uit de zomervakantie is het nu toch echt tijd om uit te kijken naar nieuwe boeken in de herfst. En de hertaling van Van oude mensen komt eraan! In november verschijnt het boek bij Uitgeverij kleine Uil. (Voor alle leraren: op 22 november vertel ik alles over de hertaling van dit boek…
Zomerlezen 17: Jeanette Winterson – Frankusstein
Waarom willen we altijd een of ander teken achterlaten? vroeg Byron. Is het slechts ijdelheid?Nee, zei ik, het is hoop. De hoop dat er op een dag een rechtvaardige menselijke samenleving zal zijn.Dat zal nooit gebeuren, zei Polidori. Tenzij we alle menselijke wezens uitroeien en opnieuw beginnen. Wat had ik graag al boeken van Jeanette…
Er is iets fout gegaan. Ververs de pagina en/of probeer opnieuw.
Michelle van Dijk 